Een prachtig vertaalmoment

Leestijd: 3 minuten  |  08 november 2019

Anne Stoppels begeleidt het Onobasulu vertaal- en alfabetiseringswerk in Papoea-Nieuw-Guinea. Eerder werd er gewerkt aan het Bijbelboek Openbaring. “We hadden weer mooie vertaalmomenten. Bijvoorbeeld bij Openbaring 7 waar de 144.000 Gods zegel op hun voorhoofd krijgen gedrukt. Het woord ‘zegel’ komt vaker voor in de bijbel, vaak als een merkteken van het feit dat God de gelovigen vast en zeker als de Zijne beschouwt.”

Anne vertelt over het vertaalproces van Openbaring: “Tot nu toe hadden we steeds het woord zegel vertaald met imini, een algemeen woord voor markering. In de zoektocht naar een specifieker woord, kwamen we op het gebruik van de Onobasulu om hun varkens een bepaalde knip in het oor te geven als een teken van eigenaarschap. Oormerken dus, zoals Nederlands vee een nummertje in hun oor krijgt. Maar het mooie is dat het woord voor eigenaar in het Onobasulu hetzelfde is als ‘vader’.”

Varken

Anne vervolgt: “Als de Onobasulu een varken, of een stuk land, of wat dan ook maar, markeren als zijnde van hen, als een teken voor anderen om ervan af te blijven, dan noemen ze dat enaoba. Letterlijk ‘ik-ben-hiervan-de-vader’. En dat is dan een werkwoord. Dus dan krijg je zoiets als: Hij heeft zijn varken ge-ik-ben-hiervan-de-vader-d, als iemand zijn varken zo’n oormerk heeft gegeven.  Dat vaderteken is niet te verwijderen, ook niet als het varken de bush inloopt en verwildert. Als zo’n verwilderd varken later weer gevonden wordt, weet iedereen van wie het dier is.” De lokale Bijbelvertaler Wabele voegt hier nog aan toe: “En als het varken verwildert, denkt zijn ‘vader’ de hele tijd, waar zou mijn varken toch zijn?”

Verrassend

“Alle vergelijkingen gaan natuurlijk altijd mank, want uiteindelijk hebben de Onobasulu varkens om ze op te eten, en dat is natuurlijk niet hoe God ons ‘Ik-ben-de-Vader-t’. Maar toen we dit woord ‘enaoba’ in de vertaling gebruikten, en ik zag hoe de vertalers erop reageerden, had ik het gevoel dat de vertaling hier eigenlijk mooier is dan het origineel! Zo blijft het vertaalwerk ons altijd weer verrassen!” Aldus vertaalster Anne.

‘Hij heeft zijn varken ge-ik-ben-hiervan-de-vader-d’

Deze foto uit 1998, werd genomen door een collega van Anne Stoppels, Brigitta Uringa.

“Bij de twee varkens rechts op de foto is de oormarkering duidelijk te zien. De puntjes zijn van de oren afgesneden. Onobasulu varkens lopen vrij rond in de bush. Ze krijgen ’s ochtends en ’s avonds op een vaste plaats eten van hun eigen ‘vader’, of van diens vrouw of kinderen. Daarom lopen ze meestal niet weg. En terwijl ik dit schrijf, bedenk ik dat ik nog even moet vragen, hoe het zit als een vrouw iets als eigendom markeert. Is het dan ook enaoba? Of is het dan enaeba? (‘Ik ben hiervan de moeder’.) Zo helpt het schrijven me ook om compleet te zijn in mijn taalkundige onderzoek…”

Meer lezen over het werk van Anne Stoppels? Dat kan hier

Deel dit bericht

Gerelateerd

Gesloten landen: ‘Gods Woord verandert ook de vertalers’

Wycliffe Bijbelvertalers werkt in verschillende gesloten landen. Dat zijn landen waar je niet openlijk in God mag geloven. We nemen…

Lees meer

Gods zegen

Gods zegen voor het nieuwe jaar. Opnieuw hebben we een jaar achter ons gelaten. Een jaar vol herinneringen, ontmoetingen en…

Lees meer

In God vond ik rust… 

Geen Bijbel, wat zou dat voelen als een enorm gemis! De Bijbel is echt mijn basis, de bron waaruit ik…

Lees meer

Congo: “Wonderlijk hoe God werkt!”

Opgeleid als theoloog en als basisschooldocent. En nu aan het werk als taalkundige en alfabetiseringswerker in de Democratische Republiek Congo….

Lees meer

Geloof dat dwars door de crisis heen groeit

Het geloof van Lei groeit, dwars door de crisis heen. Ze is vertaler van een Bijbelvertaalteam in Zuidoost-Azië. De afgelopen…

Lees meer

Ondernemersbijeenkomst: 7 april 2025

Andy Alo, de directeur van onze partnerorganisatie in DR Congo, nodigt jou van harte uit voor een bijzondere ondernemersbijeenkomst op maandag…

Lees meer

Maak je eigen muziekinstrument

Maak je eigen muziekinstrument! Muziek is een taal die culturen over de hele wereld met elkaar verbindt. Wat mooi dat…

Lees meer

Terug naar Zuidoost-Azië

Met een klik valt de deur in het slot. Na een periode van verlof mogen we weer terug naar Zuidoost-Azië….

Lees meer

Als softwareontwikkelaar werken aan Bijbelvertaalwerk

Gaan softwareprogramma’s en Bijbelvertaalwerk samen? Gebruiken de vertalers Word en Google Translate? Welke computerprogramma’s en boeken gebruiken ze nog meer?…

Lees meer

Bid mee voor Congo

De situatie in het oosten van Congo blijft onrustig. We denken in het bijzonder aan de inwoners van Congo, onze…

Lees meer

Zuidoost-azië: “Waar ga je naartoe?”

Johan is, samen met zijn vrouw Anne en hun kinderen, uitgezonden door een hersteld hervormde gemeente naar Zuidoost-Azië. Zij werken…

Lees meer

Aan de slag met je roeping: Xplore Mission weekend

Wat is je roeping? Hoe leidt God mijn leven? Wat is mijn roeping? In hoeverre roept God mij voor een…

Lees meer

Feest in Oost-Congo!

Het zijn bijzondere weken geweest voor het Wycliffe-team in Oost-Congo! Het Nieuwe Testament verschijnt in maar liefst drie verschillende talen…

Lees meer

Hoe goede inzichten vrede brachten in een Congolese kerk

Vrede in Congo? Sinds 2017 heeft een gewapende groep grote schade aangericht in het oosten van de Democratische Republiek Congo….

Lees meer

Reizen door gevaarlijk Congo

Een paar liter benzine, enkele papiertjes met Bijbelteksten en een rotsvast geloof dat hun Lese-volk de Bijbel nodig heeft in…

Lees meer

Ondernemer Rien ondersteunt Wycliffe: “laten we ons niet schamen voor onze keuzes”.

Rien Meeuse (51) is ondernemer en heeft verschillende bedrijven. Waaronder Meeuse LED en USEme Import. “Het gaat niet alleen om geld…

Lees meer

Gods Woord biedt hoop voor vluchtelingen

DR CONGO – De Vanuma-Bijbelvertalers moesten vluchten. Hun leven liep gevaar. Dat weerhoudt hen er echter niet van om verder…

Lees meer

Mijlpaal in het Bijbelvertaalwerk: minder dan duizend talen te gaan!

Voor het eerst in de geschiedenis staat het aantal talen dat nog geen Bijbelvertaling heeft op minder dan 1000. Op…

Lees meer

AI in het Bijbelvertaalwerk

Kunstmatige intelligentie (of Artificial Intelligence, AI) heeft de afgelopen periode een hoge vlucht genomen. We krijgen met regelmaat de vraag:…

Lees meer

Familie den Hartogh opnieuw uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea

Op zondag 14 juli zijn Koen en Petra den Hartogh, samen met hun kinderen, opnieuw voor Wycliffe Bijbelvertalers uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea. De…

Lees meer