Reza: Van vluchteling naar Bijbelvertaler

Een uitgesproken atheïst noemde Reza zichzelf. Zijn mening over religie stak hij niet onder stoelen of banken, maar God had een ander plan met hem en greep hem in zijn nekvel. “Ik kon er niet meer omheen, God had mij naar deze plek gebracht!”

Reza* groeit op in een gesloten land in het westen van Azië. Het overgrote deel van de bevolking is moslim, maar Reza gelooft niet in Allah of de profeet Mohammed. Dat laat hij duidelijk merken: “Toen ik ging studeren ging ik vaak in discussie, maar dat werd niet zo op prijs gesteld. Ik werd al snel in de gaten gehouden door de politie.” Reza wordt opgepakt en zit maandenlang gevangen. “Mijn ouders wisten niet waar ik was en hebben mij overal gezocht.” Pas drie maanden later komt Reza thuis. Zijn gezicht vol blauwe plekken door mishandelingen in de gevangenis. Het besef dat hij niet veilig is komt snel: “Ik was mijn vrijheid kwijt, werd in de gaten gehouden en kon mijn mening niet delen.” Reza vlucht naar Europa, op zoek naar een veiliger oord.

Nieuw thuis

In Duitsland vindt hij een thuis. Samen met andere vluchtelingen kan hij aan het werk bij een fastfoodrestaurant. Eén van zijn collega’s is christen en probeert hem elke dag wat van Jezus te vertellen. Reza: “Ik hoorde het aan, maar ik kon er niet zoveel mee.” Twee jaar gaan voorbij en Reza voelt zich steeds meer thuis in Europa. Toch krijgt hij problemen: zijn visa wordt niet verlengd, hij verliest zijn appartement én toestemming om in Duitsland te werken. “Het leek wel of ik opnieuw alles verloor. Ik moest verplicht in een vluchtelingenkamp wonen. Ik voelde me zo eenzaam en ontmoedigd. Wat moest ik nu?” Op een avond gaat Reza met een trein naar een andere stad.

“Eerder voelde ik altijd een soort angst. Maar die angst bestond niet meer. Mijn ziel was vrij”

Daar ziet hij een bord van een Arabische kerk. “Ik had twee jaar lang verhalen gehoord over Jezus, maar ik geloofde het niet. Toch werd mijn nieuwsgierigheid gewekt. Het leek wel of ik naar binnen moest. In de kerk stond een groepje mensen te bidden en midden uit die groep kwam een man op mij af. Het was de oud-collega die mij twee jaar lang over Jezus had verteld!” De man reageert enthousiast: “Halleluja, God heeft Reza bij ons gebracht!” Een gesprek volgt en Reza neemt die avond een besluit: “Ik kon er niet meer omheen, God had mij hier gebracht en ik besloot Jezus te gaan volgen.” Reza voelt zich een compleet ander mens: “Eerder voelde ik altijd een soort angst. Maar die angst bestond niet meer. Mijn ziel was vrij”

Reza komt in contact met Robert, een medewerker van Wycliffe die veel contacten heeft met vluchtelingen. Robert nodigt Reza uit om hem mee te helpen aan een vertaalproject van de Bijbel in zijn moedertaal: “Opnieuw bracht God mensen op mijn pad. Natuurlijk wilde ik mee helpen! Ik kan nu mijn geloof delen door mee te helpen aan de vertaling van Gods Woord in mijn eigen taal.”

Vijanden van Reza

Sinds Reza christen is, wordt zijn geloof op verschillende manieren beproefd: “De relatie met mijn ouders is gespannen, ik kan met hen niet delen wat op mijn hart ligt. Zelfs over mijn werk als vertaler kan ik niet vertellen, omdat dit te gevaarlijk is.” Ook ontvangt Reza regelmatig bedreigingen: “Ik word soms gebeld of aangesproken op straat door mensen die niet blij zijn dat ik mij bekeerd heb tot het christendom. Iemand sloeg in mijn gezicht, omdat hij mij had gezien met een Bijbel in m’n hand. Dan is het moeilijk om rustig en vriendelijk te blijven, maar daar worden we wel toe opgeroepen in de Bijbel.”

Het vertaalproject verloop voorspoedig. Samen met het team heeft Reza het Evangelie van Johannes, het boek Handelingen en de Bijbelverhalen over Jozef en Abraham vertaald. Maar volgens Reza is dat niet het doel op zich: “Natuurlijk is het belangrijk dat de vertalingen zorgvuldig zijn en kloppen, maar ik hoop ook dat de vertalingen begrijpelijk zijn voor mijn landgenoten en sprekers van de taal. Ik wil graag dat mensen merken dat Gods woorden relevant zijn voor het dagelijks leven. Voor alles waar men mee te kampen heeft: de strijd in hun eigen land of de moeilijkheden als vluchteling. De Bijbel zegt dat niets ons van Zijn liefde kan scheiden. Problemen en oorlogen doen er niet toe. Ik heb het ervaren, het is waar: ‘niets kan ons scheiden’.

* De naam van Reza is vanwege veiligheidsredenen gefingeerd.

Dit artikel verscheen eerder in Wycliffe Nieuws.