AI in het Bijbelvertaalwerk

Leestijd: 3 minuten  |  27 september 2024

Kunstmatige intelligentie (of Artificial Intelligence, AI) heeft de afgelopen periode een hoge vlucht genomen. We krijgen met regelmaat de vraag: wat betekent de ontwikkeling van AI voor het Bijbelvertaalwerk? Vier vragen en antwoorden over AI en het Bijbelvertaalwerk op een rij.

Kan AI zorgen voor een Bijbelvertaling in een land waar nog geen Bijbel is?

Het vertalen van de Bijbel gebeurt tot nu toe bijna nooit volledig door AI, zeker niet voor talen waarin het vertaalwerk net begonnen is. Regelmatig zijn onze medewerkers degenen die een taal voor het eerst op schrift stellen. Aan AI heb je dan nog weinig, omdat het nieuwe teksten genereert op basis van bestaande bronnen. Maar als de taal eenmaal op schrift staat en er vertalingen zijn, kan AI een rol gaan spelen.

Speelt AI een rol in de software die gebruikt wordt om de Bijbel te vertalen?

AI is steeds vaker onderdeel van vertaalsoftware. Zo zijn er testen waarin een AI-module een eerste ’’kladvertaling’’ van Bijbelboeken uit het Oude Testament genereert op basis van een afgeronde vertaling van het Nieuwe Testament. Dit is in een allereerste, experimentele fase. De verwachting is dat AI in de toekomst het vertaalwerk kan ondersteunen en mogelijk versnellen.

Er loopt ook een pilot waarbij een vertaler door een AI-module gegenereerde suggesties krijgt voor een verbeterde woordkeuze of zinsconstructie. Dat gebeurt nu ook al door de computer, maar AI is slimmer en sneller. AI kan ook mogelijke problemen opsporen, zoals ontbrekende delen van verzen of inconsistentie van gebruikte woorden of zinsbouw. Verder wordt er gewerkt aan de mogelijkheid om checkvragen bij een proefvertaling van de Bijbel te laten genereren.

Heeft AI naast versnelling van het Bijbelvertaalwerk ook andere mogelijkheden?

Naast dat het vertalen van de Bijbel sneller kan gaan, wordt het maken van vertalershandboeken ook gemakkelijker. Ook andere ondersteunende materialen, denk aan Bijbelstudiemateriaal of kinderbijbels, kunnen tegenwoordig sneller vertaald worden omdat vertaalsoftware steeds sneller en slimmer is.

Een ander mooi voorbeeld van hoe AI tot zegen kan zijn in het Bijbelvertaalwerk, is de ontwikkeling van software die de Bijbel accurater en sneller kan visualiseren tot gebarentaal. De software heet Chameleon, en maakt gebruik van algoritmen en AI om nauwkeurig gebarentaal te interpreteren en te vertalen zonder de noodzaak van fysieke markeringen, speciale handschoenen of speciale verlichting. De technologie van Chameleon kan de subtiele nuances van gebarentaal onderscheiden, herkennen en interpreteren.

Bijbelvertaling in gebarentaal is een langdurig proces. Er is slechts één Bijbel in gebarentaal beschikbaar, terwijl er tenminste 386 gebarentalen zijn.

Maakt AI op termijn mensen overbodig in het Bijbelvertaalwerk?

Hoewel AI een tekst letterlijk en correct kan weergeven, betekent dat nog niet altijd dat de tekst begrijpelijk of foutloos is. Niet alleen willen we trouw blijven aan de grondtekst, ook moeten de regels en grammatica van de taal waarin de Bijbel wordt vertaald correct worden toegepast. Zeker als het alfabet of deze regels niet op papier staan en er weinig geschreven bronnen zijn in de betreffende taal, kan AI heel moeilijk testen of de tekst begrijpelijk en kloppend is.

Om grondtekstgetrouwe en natuurlijke vertalingen te maken, blijven mensen dus nog onmisbaar. Daarnaast is de aanwezigheid van Bijbelvertalers van groot belang. Ze hebben vaak een bredere rol dan vertalen. Denk aan contacten met de kerk, als dienend lid van de gemeenschap en om de (nieuwe) Bijbelvertaling aan te bevelen. Dit kan niet  door techniek worden overgenomen. Tegelijkertijd kan AI wel een steeds beter hulpmiddel worden in de Bijbelvertaalbeweging.

Help mee vertalen

Ondersteun het Bijbelvertaalwerk!

Deel dit bericht

Gerelateerd

Mijlpaal in het Bijbelvertaalwerk: minder dan duizend talen te gaan!

Voor het eerst in de geschiedenis staat het aantal talen dat nog geen Bijbelvertaling heeft op minder dan 1000. Op…

Lees meer

AI in het Bijbelvertaalwerk

Kunstmatige intelligentie (of Artificial Intelligence, AI) heeft de afgelopen periode een hoge vlucht genomen. We krijgen met regelmaat de vraag:…

Lees meer

Familie den Hartogh opnieuw uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea

Op zondag 14 juli zijn Koen en Petra den Hartogh, samen met hun kinderen, opnieuw voor Wycliffe Bijbelvertalers uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea. De…

Lees meer

5 keer meedoen als kerk met het wereldwijde Bijbelvertaalwerk

Wycliffe Bijbelvertalers zet zich in om Gods Woord beschikbaar te maken voor iedereen in zijn of haar eigen taal. Wilt…

Lees meer

Jaarverslag 2023 | De Bijbel vertalen met urgentie en verwachting 

Jaarverslag Wycliffe Bijbelvertalers 2023: ‘We gaan door totdat Hij komt’  DRIEBERGEN – Wereldwijd ervaart men hoge urgentie om de Bijbel…

Lees meer

Aan de slag voor het Bijbelvertaalwerk

Op zaterdag 25 mei 2024 zijn Roeland en Jedidjah Luitwieler, samen met hun kinderen, uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea. Beiden gaan ze…

Lees meer

Stilgezet door een tsunami

Soms hebben we een ingrijpende gebeurtenis nodig om ons leven een andere wending te geven. Voor Wilfred Bero, taxichauffeur en…

Lees meer

Pjotr Khudy: een veranderd leven door Gods Woord

In het uiterste noorden van de Russische Federatie leeft het Nenets-volk, dat van oudsher rendieren houdt. Pjotr Khudy is één…

Lees meer

Wereldwijd verlangt de kerk naar Gods Woord in hun eigen taal

Met Pinksteren hoorden velen in Jeruzalem het Evangelie in hun eigen taal. Duizenden kwamen tot geloof en de eerste kerk…

Lees meer

Contrasten: Gelukkig zijn de verdrukten…

Contrasten. Tijdens mijn reis door een land in Azië is dit het woord wat in me opkomt. Dit is een…

Lees meer

De kracht van het Woord

De kracht van het Woord: Hoe audio en film de Bijbel tot leven brengen in Tanzania. “De kans dat je…

Lees meer

Afscheidssymposium Bram van Grootheest

‘Bijbelvertaalwerk door de tijd heen’ Wycliffe Bijbelvertalers heeft op donderdag 18 april jl. afscheid genomen van haar directeur Bram van…

Lees meer

Jorn Rietveld uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea

Jorn Rietveld uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea voor Bijbelvertaalwerk DRIEBERGEN – Jorn Rietveld is voor Wycliffe Bijbelvertalers uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea. Hij gaat…

Lees meer

Opdraging Vitu Nieuwe Testament

Hoe mooi is het om een Bijbel in eigen taal te ontvangen? Voor de Vitu mensen werd dit werkelijkheid! Ze…

Lees meer

God spreekt ook tot doven

Stel je eens voor: je bevindt je op de markt, het is een drukte van jewelste en je ziet van…

Lees meer

Gegrepen door Gods Woord

Hessel en Coby Visser woonden en werkten 25 jaar tussen de Naro-mensen in D’Kar, Botswana. Wat is er in die…

Lees meer

Overal klinkt het Woord, zelfs in vluchtelingenkampen

Er was geen ontsnapping mogelijk! De toen dertienjarige Tefera Endalew uit het zuiden van Ethiopië zat opgesloten in een hut,…

Lees meer

‘Ik ga om God te dienen’ 

De gedreven Jorn Rietveld (28) wordt dit jaar uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea. Van kinds af aan wilde hij al naar de…

Lees meer

Ondernemersavonden: ‘Het evangelie in 3D’

In april organiseert Wycliffe Bijbelvertalers ondernemersavonden op drie locaties in het land over ‘Het evangelie in 3D’. Een avond vol inspiratie,…

Lees meer

Column: Horen en zien

Als je deze tekst leest, is de kans groot dat je deze in je hoofd “hoort”. Je hoort een stem…

Lees meer