Tekenen is een wereldtaal

Leestijd: 3 minuten  |  23 december 2014

De jonge Willem was een echt ‘stadsjochie’, zoals hij zelf zegt. Hij was erg druk en speelde veel op straat. Willem is opgegroeid in Utrecht en kwam uit een moeilijke thuissituatie. Hij gedroeg zich niet zo best.

“Mijn ouders hadden vaak ruzie en leefden in onmin met elkaar. In het gezin was veel schuld, schaamte en angst voor veroordeling. Als kind neem je die spanning mee, en dat uitte zich op school en op straat, aldus Willem. Hij herinnert zich hoe hij allerlei streken uithaalde met zijn onderwijzers, van wie er een gezegd zou hebben: “Je doet mijn bloed koken.”

Op zijn negende kreeg Willem een auto-ongeluk en heeft een paar dagen in coma gelegen. Toen hij thuis kwam moest hij nog een tijd op bed blijven. Toen is hij boekjes gaan schrijven.

Al tekenend leerde hij Jezus kennen

Willem begon met het schrijven van verhalen met illustraties, en speelde uitgeverijtje onder de naam: ‘De Vink’. Dit waren gewoon fantasieverhalen, spannende avonturenverhalen, maar Jezus kwam er ook altijd in voor. Willem had een bewondering voor Jezus die het gat opvulde dat zijn vader had achtergelaten nadat zijn ouders waren gescheiden. Jezus was de persoon met wie hij kon praten en waar hij zich aan kon optrekken. Jezus was Degene die hem vasthield en die hem leerde om veroordeling in zijn leven geen kans te geven. Dit hielp hem om van zichzelf en van anderen te leren houden.

Naarmate Willem meer leerde over Gods genade, kwamen deze thema’s ook sterker naar voren in zijn tekeningen. Zo ontstond er in Willem het verlangen om zendeling en journalist te worden. Hij vertelde andere mensen dat hij journalist wilde worden. Dit was het enige woord dat hij als kind kende om te omschrijven wat hij later wilde worden.

Op school sprak hij vrij over Jezus met zijn vriendjes. Toen hij tiener was, ging hij met zijn moeder naar het trainingscentrum van Wycliffe in Engeland. Daar zag hij hoe er op Wycliffe onderwijs werd gegeven in taalwetenschappen en Bijbelvertaalwerk. Zo kreeg hij een interesse in talen en ontstond het idee om Gods’ Woord bekend te maken onder andere culturen.

Ontstaan van het stripboek ’Jezus Messias’

‘Dit was mijn droom, mijn visie, ik hou van Jezus’, zegt Willem. ‘Ik wilde mensen bekend maken met Jezus, mijn Held’. Willem had het verlangen dat het stripboek over de hele wereld verspreid zou worden in zoveel mogelijk talen. Hij besteedde anderhalf jaar aan het maken van het stripboek.

Dit was geen gemakkelijke taak. De staf van Wycliffe wees Willem op bepaalde problemen waar hij tegen aan zou lopen bij het maken van een strip. Beeldtaal is weliswaar universeel, maar wordt niet altijd onmiddellijk begrepen. Mensen die niet opgegroeid zijn met strips begrijpen niet wat het voorstelt. Bepaalde effecten en close-ups dien je te vermijden. Als je bijvoorbeeld alleen een hoofd tekent, denken lezers die niet in een beeldcultuur zijn opgegroeid, dat het hoofd is afgehakt.

Willem moest ook rekening houden met bepaalde culturele gebruiken bij het maken van zijn tekeningen, zoals het eten met de rechterhand. Dit is een gebruik in landen waar veel moslims wonen. Daar wordt alleen de rechterhand gebruikt voor activiteiten als eten en handen schudden, terwijl de linkerhand gebruikt wordt om jezelf te wassen.

Voor de huidskleur heeft Willem voor een donkere huidskleur gekozen, omdat dit in veel landen de meest voorkomende huidskleur is. Voor het tekenen van Jezus heeft Willem gekozen voor een stoere vent, “omdat je het gewoon 64 bladzijden met Hem moet doen …”. Hij heeft ervoor gekozen om zich niet teveel in te laten met historische of afleidende details. Hij wilde het geheel zo eenvoudig mogelijk houden. In zijn tekeningen wilde hij vooral de persoon van Jezus centraal stellen.

Het kleurgebruik valt op in het stripboek van Willem. De kleur rood verwijst naar het bloed van Jezus. Alleen Jezus heeft die kleur. Na de opstanding heeft hij Hem symbolisch de kleur wit gegeven. Het kleurgebruik ontwikkelt zich tijdens het verhaal. Eerst worden vooral de kleuren blauw en groen gebruikt. Naarmate de spanning in het verhaal stijgt, verandert de kleur in oranje en rood dat steeds donkerder wordt bij het naderen van het moment van de kruisiging.

Achteraf heeft Willem nog enkele wijzigingen aangebracht, om te voorkomen dat bepaalde details teveel van het verhaal zouden afleiden. In sommige tekeningen kon je de knie van Jezus zien en heeft hij de kleding langer moeten tekenen om geen aanstoot te geven aan lezers met een moslim achtergrond. En voor de katholieke uitgaven heeft hij de kruimels weggehaald bij het breken van het brood, omdat dit voor de katholieke gelovigen een probleem was. Er mag immers niets verloren gaan bij de eucharistieviering.

Het was een hele onderneming, maar uiteindelijk verscheen in 1993 het eerste stripboek ‘Jezus Messias’ met hulp van Wycliffe Nederland en door inzet van de stichting ‘Universal Language’ die Willem samen met zijn vrouw had opgezet. Later werden hier nog 34 Bijbellessen aan toegevoegd en zes jaar later begonnen Bijbelvertaalteams met de vertaling ervan in andere talen.

Jezus spreekt onze taal

Vandaag is het stripboek ‘Jezus Messias’ te verkrijgen in 65 talen en het kan door elke taalgemeenschap in de wereld vertaald worden als daar behoefte aan bestaat. In veel landen wordt het gebruikt als hulp bij alfabetisering. Recentelijk schreef iemand uit Soedan aan Willem, dat hij voor het eerst de boodschap van het evangelie had begrepen door het lezen van het stripboek. Hij voegde daar aan toe: “Nu is Hij van ons, want Hij spreekt onze taal.”

Willem die zichzelf spreker, schrijver en tekenaar noemt, is bescheiden over zijn bijdrage. Als hij hierover spreekt, zegt hij: ‘Ik hou van Jezus, en ik kan tekenen, daarom heb ik dit stripboek over Jezus gemaakt’.

Hij deelt een boodschap met ons uit Joh. 15:8, wat hem altijd geholpen heeft in zijn leven: “Hierin is Mijn Vader verheerlijkt, dat gij veel vrucht draagt; en gij zult Mijn discipelen zijn.” (Statenvertaling). Dit vers vertelt ons dat we uniek zijn, aldus Willem. “Je bent zo geschapen, dat er uit komt wat er in zit.” Anderen kunnen genieten van wie je bent en wat je doet. De een doet dat met tekeningen, anderen geven zorg aan andere mensen of worden leiders van een organisatie. Dat is Gods doel met je leven.

En het stripboek?
“Het stripboek is nu eigenlijk de zendeling geworden. Die doet zijn eigen werk. En soms ga ik er achteraan.”

Meer informatie

Klik hier voor meer informatie over het Jezus Messiasstripboek-project van Wycliffe.

Tekst en foto’s: Geert Hoekstra

Deel dit bericht

Gerelateerd

Gesloten landen: ‘Gods Woord verandert ook de vertalers’

Wycliffe Bijbelvertalers werkt in verschillende gesloten landen. Dat zijn landen waar je niet openlijk in God mag geloven. We nemen…

Lees meer

Gods zegen

Gods zegen voor het nieuwe jaar. Opnieuw hebben we een jaar achter ons gelaten. Een jaar vol herinneringen, ontmoetingen en…

Lees meer

In God vond ik rust… 

Geen Bijbel, wat zou dat voelen als een enorm gemis! De Bijbel is echt mijn basis, de bron waaruit ik…

Lees meer

Congo: “Wonderlijk hoe God werkt!”

Opgeleid als theoloog en als basisschooldocent. En nu aan het werk als taalkundige en alfabetiseringswerker in de Democratische Republiek Congo….

Lees meer

Geloof dat dwars door de crisis heen groeit

Het geloof van Lei groeit, dwars door de crisis heen. Ze is vertaler van een Bijbelvertaalteam in Zuidoost-Azië. De afgelopen…

Lees meer

Ondernemersbijeenkomst: 7 april 2025

Andy Alo, de directeur van onze partnerorganisatie in DR Congo, nodigt jou van harte uit voor een bijzondere ondernemersbijeenkomst op maandag…

Lees meer

Maak je eigen muziekinstrument

Maak je eigen muziekinstrument! Muziek is een taal die culturen over de hele wereld met elkaar verbindt. Wat mooi dat…

Lees meer

Terug naar Zuidoost-Azië

Met een klik valt de deur in het slot. Na een periode van verlof mogen we weer terug naar Zuidoost-Azië….

Lees meer

Als softwareontwikkelaar werken aan Bijbelvertaalwerk

Gaan softwareprogramma’s en Bijbelvertaalwerk samen? Gebruiken de vertalers Word en Google Translate? Welke computerprogramma’s en boeken gebruiken ze nog meer?…

Lees meer

Bid mee voor Congo

De situatie in het oosten van Congo blijft onrustig. We denken in het bijzonder aan de inwoners van Congo, onze…

Lees meer

Zuidoost-azië: “Waar ga je naartoe?”

Johan is, samen met zijn vrouw Anne en hun kinderen, uitgezonden door een hersteld hervormde gemeente naar Zuidoost-Azië. Zij werken…

Lees meer

Aan de slag met je roeping: Xplore Mission weekend

Wat is je roeping? Hoe leidt God mijn leven? Wat is mijn roeping? In hoeverre roept God mij voor een…

Lees meer

Feest in Oost-Congo!

Het zijn bijzondere weken geweest voor het Wycliffe-team in Oost-Congo! Het Nieuwe Testament verschijnt in maar liefst drie verschillende talen…

Lees meer

Hoe goede inzichten vrede brachten in een Congolese kerk

Vrede in Congo? Sinds 2017 heeft een gewapende groep grote schade aangericht in het oosten van de Democratische Republiek Congo….

Lees meer

Reizen door gevaarlijk Congo

Een paar liter benzine, enkele papiertjes met Bijbelteksten en een rotsvast geloof dat hun Lese-volk de Bijbel nodig heeft in…

Lees meer

Ondernemer Rien ondersteunt Wycliffe: “laten we ons niet schamen voor onze keuzes”.

Rien Meeuse (51) is ondernemer en heeft verschillende bedrijven. Waaronder Meeuse LED en USEme Import. “Het gaat niet alleen om geld…

Lees meer

Gods Woord biedt hoop voor vluchtelingen

DR CONGO – De Vanuma-Bijbelvertalers moesten vluchten. Hun leven liep gevaar. Dat weerhoudt hen er echter niet van om verder…

Lees meer

Mijlpaal in het Bijbelvertaalwerk: minder dan duizend talen te gaan!

Voor het eerst in de geschiedenis staat het aantal talen dat nog geen Bijbelvertaling heeft op minder dan 1000. Op…

Lees meer

AI in het Bijbelvertaalwerk

Kunstmatige intelligentie (of Artificial Intelligence, AI) heeft de afgelopen periode een hoge vlucht genomen. We krijgen met regelmaat de vraag:…

Lees meer

Familie den Hartogh opnieuw uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea

Op zondag 14 juli zijn Koen en Petra den Hartogh, samen met hun kinderen, opnieuw voor Wycliffe Bijbelvertalers uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea. De…

Lees meer